Het sprookje van een perfect zingend koor eindigt meestal als de dirigent wegvalt. Er
zijn voorbeelden te over van zulke gevallen. Stille treurnis komt er voor in de plaats: het is ook zo jammer… Het was zo mooi. Wat nog rest is een herinnering. 

Soms blijft een opvolger uit. Soms ook komt er wel een opvolger, maar blijkt na enige tijd dat deze persoon juist datgene mist, wat de vorige dirigent zo uitermate geschikt maakte. Dan valt het doek.

Ergens is dat sprookje begonnen. Maar waarom? Waarom start iemand een kinderkoor? Of waarom neemt iemand een kinderkoor over? Dit zou een interessant onderwerp zijn voor een uitgebreidere studie. Wat zou die studie opleveren? 

Toeval
Ik weet nog goed hoe het mij is vergaan. Ik geloof niet dat als zekere omstandigheden mij destijds de weg van de muziek niet hadden doen inslaan, ik spontaan daarvoor gekozen zou hebben. Zeker, ik heb ook van kind af aan veel met muziek van doen gehad. Toch denk ik dat dit niet garandeert dat muziek een levensvervulling zal worden. Het ziek worden van een dirigent was in mijn geval de concrete aanleiding. Boeiend was het zeker om op jeugdige leeftijd een koor te mogen leiden waarin ik een van de jongste koorleden was! Al snel werd ik gegrepen.

Diepgang
Jonge mensen inleiden in de muziek is geen kleinigheid. Vooral niet als ik bedenk dat muziek zo diep kan doordringen in het menselijk wezen. Dit “diepgaan” geeft overigens ook dat speciale gevoel, dat elke dirigent wel kent: dat gevoel van het zien van grotere verbanden, het ervaren van de gelaagdheid in alles om ons heen. De herinnering aan deze momenten kan op moeilijker ogenblikken de accu vaak weer moeiteloos doen opladen. Ik vergelijk dit fenomeen graag met de natuur, die we een heel leven om ons heen zien, maar slechts op weinig momenten echt en intens “beleven”. 

Zo vergaat het ons meestal ook in de muziek. De ongelooflijke hoeveelheid muziek die zich heden ten dage op ongelooflijk veel plekken over mensen uitstort, wordt natuurlijk wel gehoord, maar hoe vaak wordt er iets echt aan beleefd?

Sleutelervaring
Een moment met een dergelijke beleving is, naar ik later besefte, de aanleiding geweest voor mijn specialisatie op het terrein van de kinderkoorzang. In 1977 maakte ik een reis naar Engeland. Min of meer bij toeval – wat heet toeval – kwam ik in Cambridge terecht, het Mekka van de Engelse koortraditie. Uiteraard bezochten ook wij de beroemde Kings Chape! van het Kings College. De kerk stroomde langzaam vol. Aangezien dit het vermoeden rechtvaardigde dat er iets stond te gebeuren, bleef ik voorin zitten. 

Wat er toen gebeurde laat zich moeilijk beschrijven. Het was een bijzonder intense ervaring. Vanaf de eerste toon die gezongen werd door het inmiddels in plechtige processie binnengetrokken “Kings College Choir”, was ik verkocht. Ik kan me niet herinneren geademd te hebben tijdens deze Evensong die voor mij in een ogenblik voorbij leek. In werkelijkheid duurde het drie kwartier. Alhoewel ik al jaren een jongenskoor dirigeerde, was deze ervaring het moment waarop ik een richting vond die, naar later gebleken is, bepalend was.

Zo’n fantastische koorklank, die ingetogenheid, de oprechtheid en het vakmanschap moest wel doordringen tot in het diepste mijn ziel.

Wanneer je een soortgelijke ervaring hebt gehad, hetgeen ik van harte mag hopen, dan
is ook voor jou het “onheil” geschied. Er begint een lange weg van vallen en opstaan, van aftasten hoe en wat. 

En dan…
Vanuit mijn eigen ervaring ken ik dat maar al te goed. Ik bezocht koorscholen in binnen- en buitenland, keek en luisterde naar collega’s en las wat er te lezen viel. Een lange en niet altijd even eenvoudige weg.

Deze website wil een bescheiden gids zijn op deze weg en de lezer inzicht verschaffen.
Hij wil een helpende hand reiken aan iedereen die met kinderen wil werken en recht wil doen aan wat kinderen kunnen. Helaas beperkt zich deze vorm van hulp tot geduldige woorden in het digitale domein.

Dat is echter niet genoeg. Lezen is niet voldoende. Ga kijken bij collega’s, volg een opleiding ter oriëntering, bijscholing of nascholing. Nederland beschikt gelukkig over een uitstekend kennis- en expertisecentrum voor de kinderkoorzang: de Academy of Vocal Arts.

Het allerbelangrijkste blijft echter de praktijk met kinderen. Al werkend worden mooie
woorden, als die niet stoelen op realiteit en ervaring, al heel snel ontmaskerd. Wat je leest, ziet en hoort, denkt en voelt, weet en kent, zal je in staat stellen in alle eerlijkheid de kinderen ergens te brengen. Waar dat eindpunt ligt, kan voor iedereen heel verschillend zijn. Het belangrijkste blijft dat de kinderen er beter van worden. Want dan alleen heb je een heel eigen specifieke bijdrage geleverd aan de kinderkoorzang.

Ik kan in elk geval uit ervaring zeggen dat het meer dan de moeite waard is!

Silvère van Lieshout